Het is opvallend hoe vaak de vorm waarin mijn product – de tekst – moet passen al beslist en besproken is. Het tekstkadertje is al uitgetekend. “Er moet een tekst komen. Waarover weten we nog niet precies, maar iets dat hiermee te maken heeft.” Ik als tekstschrijver hoef dat ‘iets’ alleen nog maar in te vullen. Lekker overzichtelijk. Ik houd me bezig met wat ik goed kan: een tekst schrijven. En verder is alles al af, klaar is kees. Een scheiding van de machten. Maar is dat nou wel zo handig?
Machteloos
De tekstschrijver de tekst en de vormgever de vorm; werkt dat? Wie van de twee zorgt er voor de inhoud? In deze machtsverdeling is die inhoud vaak het ondergeschoven kindje. De vastgezette vorm dwingt de tekstschrijver om inhoud in de voorgestelde vorm te ‘proppen’, met het gevaar dat de inhoud weggedrukt wordt. Wat je veel ziet bij bedrijven is dat er al een blauwdruk voor een bepaald soort teksten klaarligt. Foto’s zijn al gekozen, het aantal alinea’s en soms zijn zelfs de koppen al bedacht! Dit kan tot een stroef schrijfproces leiden. Wat nou als een indeling in vier alinea’s in plaats van drie inhoudelijk veel logischer is? Vaak kom je daar pas achter tijdens het schrijven van de tekst. De rigoureuze snoeibeurt die de tekst moet ondergaan om in de voorbestemde vorm te passen neemt op deze manier grote happen uit de inhoud: zonde, toch?
De vastgezette vorm dwingt de tekstschrijver om inhoud in de voorgestelde vorm te ‘proppen’.
Ís schrijven schrappen?
Om tot een goede tekst te komen is het noodzakelijk om te blijven schaven aan de formuleringen tot je tot een bondig en concreet geheel komt. De ‘schrijven is schrappen’-methode leidt doorgaans tot een betere tekst, maar niet per se tot een kortere tekst. De kortste tekst is niet altijd de meest leesbare. Het is de kunst zóveel woorden te gebruiken dat je volledig tot de kern kunt komen. Meedogenloos snoeien kan ertoe leiden dat je je doel uit het oog verliest ten gunste van een kortere tekst. In de eeuwige strijd tussen vorm en inhoud is het helaas vaak de laatste die wordt aangepast. De tekst wordt nog wat meer bijgeknipt, de indeling wordt aangepast om het idee van de vorm beter te volgen. Ja, schrijven is schrappen. Maar schrappen is niet snoeien.
Wie weet zijn er nog meer invalshoeken die je onderwerp nog interessanter maken!
Begin vanuit de inhoud
Wat voor tekst of content je ook aan het samenstellen bent, waarschijnlijk is je uiteindelijke doel het overbrengen van een boodschap. En uiteraard wil je de inhoud daarbij niet uit het oog verliezen: een heldere boodschap staat voorop. Wanneer ik met een klant vanaf het begin van het traject aan de slag ga, starten we vanuit de inhoud. Daarbij onderzoeken we niet alleen hoe we deze inhoud het beste kunnen formuleren. We kijken ook of er potentiële diepere lagen achter de inhoud te vinden zijn. Ik neem de tijd om met de klant de diepte in te gaan en het ‘verhaal achter het verhaal’ te achterhalen. Wie weet zijn er nog meer invalshoeken die je onderwerp nog interessanter maken! Door de inhoud de ruimte te geven wordt de uiteindelijke boodschap van je product sterker, beter onderbouwd en concreter.
Schrappen is niet snoeien.
Vorm als versterker
Nu klinkt het misschien wat flauw, een schrijfster die pleit voor inhoud en tekst. Maar juist als schrijfster wil ik de invloed van vorm niet onderschatten. Het format waar je je informatie in giet kan immers een ontzettend belangrijke rol spelen bij het overdragen ervan. Vorm kan een tekst maken of breken. Het is de uitdaging om de juiste vorm voor je inhoud te vinden. Een vorm die je inhoud optimaal weergeeft. Een creatieve benadering kan nét dat extraatje zijn dat je tekst nodig heeft en kan jouw product boven de rest uit laten springen. En wie wil dat nou niet?
